GEVAŞ DEVLET HASTANESİ

Bebeğimi Ne Kadar Süre (Kaç Yaşına Kadar) Emzirmem Gerekir?

• Bebek beslenmesiyle ilgili bütün bilim adamlarının, Dünya Sağlık Örgütünün, UNICEF’ in önerisi ve Sağlık Bakanlığımızın politikası; “Bebeklerin ilk 6 ay su bile verilmeden sadece anne sütüyle beslenmeleri ve 6. aydan sonra da uygun ek beslenme ile beraber emzirmenin 2 yaş ve ötesine kadar sürdürülmesidir."
• Emzirme sadece 6 ayla sınırlı değildir. Emzirmenin faydaları ek beslenme döneminde de devam etmektedir.
• Ülkemizde en çok yanlış anlaşılan konulardan birisi budur, yani emzirme uygun ek beslenmenin başladığı 6. aydan sonra da durdurulmamalı ve 2 yaşına kadar sürdürülmelidir

Doğumdan Sonra Emzirmeye Başlamak İçin Beklemem Gerekir mi? 

• Anne, ister normal doğum isterse sezeryanla doğum yapmış olsun, doğumdan sonra beklemeden kendine gelir gelmez bebeğini emzirmelidir.
• Doğum salonunda doğumun hemen ardından bir sağlık personeli tarafından bebek memeye tutulmalı ve annenin bebeğini sık sık emzirmesi, aynı odada kalarak emzirmeyi sık sık tekrarlaması, tensel temasın sağlanması gereklidir.
• Ne kadar sık emzirilirse sütün gelmesi daha kolay olacaktır. Emzirmeden beklenildiği takdirde sütün gelişi gecikecektir.

Doğumdan Sonra Bebeğime Şekerli Su Vermem Gerekir mi?

• Bebeğin doğumdan hemen sonra alması gerekli olan besin sadece anne sütüdür.
• Şekerli su verilerek ağız sütün alınması engellenecek ve bebeğin başta enfeksiyonlar olmak üzere çeşitli hastalıklara yakalanma riski artacaktır. Oysa bebeğin bırakın şekerli suya, suya bile ihtiyacı yoktur. Anne sütü hava ne kadar sıcak olursa olsun bebeğin ihtiyacı olan suyu da içerir. Onun tek ihtiyacı İLK 6 AY SADECE kendi annesinin sütüdür.

Bebeğimi Emzirirken Nasıl Tutmalıyım?

• Anne sütü ile beslenmede annenin bilmesi gereken en önemli nokta, bebeğini memeye nasıl yerleştireceğidir.
• Bebek memeye iyi yerleşmiş ise, anne ve bebek emzirmeyi öğrenirken meme uçları zedelenmez.
• Emzirirken anne değişik tutuşları deneyebilir. Ancak önemli olan bebeğin doğru tutulma şeklidir.
• Hangi durumda olursa olsun, bebeğin omuz ve vücudu memeye dönük olmalı ve burnu meme başı hizasında bulunmalıdır.
• Anne, bebeğin sadece başını değil, tüm vücudunu desteklemelidir.

Bebeğimi Mememe Nasıl Yerleştirmeliyim?

• İlk günlerde bebeği yatarak emzirmek anne için daha rahat olabilir.
• Bu durumda bebek yan yatmış olan anneye dönük yatırılır.
• Anne serbest kolu ve eli ile bebeği memesine yaklaştırabilir.
• Annenin ve bebeğin arkasının birer yastıkla desteklenmesi bebeğin yerleşmesine yardımcı olur.
• Eğer anne oturarak emziriyorsa, dik oturmalı veya hafifçe eğilmeli, ancak kucağı düz olmalıdır.
• Bunun için gerekirse ayaklarının altına bir tabure konabilir.
• Bebeği rahatça tutması için annenin arkası veya kolları yastıkla desteklenebilir.
• Bebeğin anneye yaklaşması için annenin kucağına da bir yastık konulabilir.

Emzirirken Mememi Nasıl Desteklemeliyim? 

• Parmaklar memenizin altında göğsünüze dayalı olmalı
• İşaret parmağıyla memenizi alttan desteklemelisiniz 
• Başparmağınız memenin üstünde olmalı
• Parmaklarınız memenin ucundan uzak olmalı, bebeğin çenesinin memeye dokunmasına izin vermelidir.

Bebeğimin Doğru Pozisyonda Emdiğini Nasıl Anlarım?

• Ağzı geniş açık olmalı
• Bebeğin çenesi memeye dayanmalı
• Alt dudağı dışa doğru kıvrılmış olmalı
• Meme olabildiğince ağzı doldurmuş olmalı (sadece meme ucunu değil, meme ucunun etrafındaki kahverengi bölgenin çoğunu da ağzına almış olmalı)
• İyi yerleştirme mem başında oluşabilecek çatlak, yara, tıkanıklık ve benzeri problemleri önler.

Bebek Nasıl Emer?

• Eğer bebek memede uygun biçimde tutulmuyorsa iyi ememez ve annenin meme başları zedelenip acıyabilir.
• Bebeğin iyi emmesi için ağzıyla yalnız meme ucunu değil, etrafındaki kahverengi alanı da kavraması gerekir.
• Bebek memeye yaklaştırılırken, ağız mümkün olduğunca açık olmalı ve çene memeye dayanmalıdır.
• Bebeğin ağzını iyice açması için anne meme ucunu bebeğin alt ve üst dudaklarına değdirmelidir.
• Ağız içinde yalnız meme ucu değil meme ucunun çevresi de bulunmalıdır.
• Eğer bebek memeyi doğru olarak kavramışsa her emme işlemi sırasında çenesinin, bazen de kulaklarının hareket ettiği görülür.
• Bebek sürekli emmez. Kuvvetli emme hareketlerinden sonra kısa dinlenme aralıkları olur.
• Emerken şapırtı sesi duyulması ya da yanakların içeri çekilmesi genellikle bebeğin yalnızca meme ucunu emdiğini ve ağzıyla yeterince meme dokusunu kavramamış olduğunu gösterir.
• Sadece meme ucunu emerek bebek beslenemez.

Etkili Emmenin Belirtileri Nelerdir?

•  Etkili Emme Sonucunda;
  • Meme başı sağlıklı görünümdedir.
  • Emzirme sonunda göğüs yumuşar.
• Emzirme anne için rahat ve zevklidir.
• Bebek memeyi kendisi bırakır.
• Bebeğin sütü yutuşu duyulabilir veya görülebilir.
• Memeye İyi Yerleşmeme Ve Etkisiz Emmede;
  • Ağzının geniş açık olmadığı, dudaklarını ileriye uzattığı,
  • Alt dudağının dışa dönük olmadığı,
  • Çenesinin anne memesine değmediği,
  • Yanaklarının içe çökük olduğu,
  • Dışarıdan memenin ucundaki kahve renkli bölgenin hemen tümünün dışarıda olduğu görülür.
• Bebeğinizin iyi emmediğinden kaygılanıyorsanız bu konuda aile hekiminize ya da aile sağlığı elemanınıza başvurun, danışmanlık alın, emziren annelerle bir araya gelip birbirinize destek verin.

Anne Sütü Hastalıklardan Korur Mu?

• Anne sütü bebeğinizi orta kulak iltihabı, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, soğuk algınlığı, her türlü virüs ve ileride oluşabilecek şeker hastalığı, obezite, bazı kanser türleri gibi her türlü hastalıklardan korur.

Bebeğimi Emzirdiğim Sürece Hamile Kalabilir miyim?

• Evet, hamile kalabilirsiniz.
• Hamile kalmak istemiyorsanız kullanmak istediğiniz bir doğum kontrol yöntemi için Aile Hekiminize başvurunuz.

Neden Bebeğime Ek Besin Vermeden Sadece Anne Sütü Vermeliyim?

• Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin ögelerini tek başına 6 ay sağlayabilen en iyi besindir.
• Sindirimi kolaydır.
• Anne sütü ile beslenen bebeklerin başka bir ek besine veya suya gereksinimleri yoktur. Anne sütü bebek için gerekli tüm besinleri ve suyu yeterli miktarda içerir.
• Çok sıcak havalarda bile anne sütü bebeğin susuzluğunu giderir.
• Sıcak iklimlerde de anne sütü alan bebeklere su vermek gerekmez.
• Bebeğe su verilecek olursa, bebeğin midesi su ile dolacağından anne sütü almak istemeyecektir.
• Bunun sonucu olarak da bebek memeyi daha az emecek ve memede süt yapımı azalacaktır.
• Erken ek besin vermenin başta alerji olmak üzere (bebek için) birçok riski vardır.

Sütümün Yeterli Olduğunu Nasıl Aanlayabilirim?

• Her anne, sütünün bebeği için yeterli olduğundan emin olmak ister. Bebeği çok ağlıyorsa, az uyuyorsa, huzursuzsa, anne sütünün yeterli olmadığını düşünür ve kaygılanır.
• Oysa bu belirtiler başka nedenlerden de kaynaklanabilir.
• Böyle durumlarda anneler çoğu kez bu konuda bilgili bir kişiye danışmadan ek mamalar vermeye başlarlar. Böylece anne sütü ile beslenmeden uzaklaşılır.
• Sağlıklı her anne, doğru bir şekilde emziriyorsa, ilk haftalarda sık ve geceleri de emziriyorsa, yeterli sıvı alıyorsa, bebeği için yeterli süt üretebilir.
• Anne sütü geçici olarak azalabilir.
• Bebek günde 6-8 kez idrar yapıyorsa, ilk 6 ay boyunca ağırlığı ayda en az 500 gr ya da haftada 150-200 g artıyorsa, annenin sütü yeterlidir.
• Yenidoğan bebek ilk hafta kilo kaybeder. 7-10 günlük olduğunda doğum kilosuna ulaşması beklenir.
• Annenin yeterli süt oluşturabilmesi için bebeğin yeteri sıklıkta ve doğru şekilde emmesi gerekmektedir.

Bebeğimi Hangi Sıklıkta Emzirmeliyim?

• Emzirme sıklığı bebekten bebeğe değişir.
• Bebek her istediğinde emzirilmelidir.
• Bebek ağzını açarak, aranarak, sonunda da ağlayarak açlığını belli eder.
• İlk aylarda bebek uyandığında genellikle açtır ve emzirilmek ister.
• İlk haftalarda emzirme aralıkları bir saat, iki saat gibi çok kısa olabilir.
• Her emzirme sonrası memede yapılan süt miktarı biraz daha artacağından, zamanla beslenme aralıkları uzayacaktır.
• Öyleyse bir kez daha hatırlayın.

"DAHA ÇOK EMZİRME= DAHA ÇOK MEME UYARISI= DAHA ÇOK SÜT YAPIMI"

Memelerim İçin Özel Bir Bakım Gerekli mi?

• Memeleri her emzirmeden önce temizlemeye gerek yoktur.
• Memeler asla sabunla ya da başka bir temizleyici ile yıkanmamalı, gerekirse sadece su ile duş alınmalıdır.
• Anne sütü bebeği hastalıklardan koruyucu o kadar çok madde içerir ki bu yolla mikrop bulaşmasından korkulmaz.
• Bebeğe mikroplar ellerden bulaşır.
• Önemli olan “ELLERİN YIKANMASI” dır.
• Eller, vücutta, evde, hastanede veya çevrede bulunan her türlü mikrobu taşır.
• Anneler ve bebeğe bakan kişiler bunu hiç unutmamalıdırlar.
• Meme ucunun bakımı için özel olarak kremlerin kullanılmasına gerek yoktur.
• Memenin ucunun olmaması, ucunun içe çökük olması ya da ucunun büyük olması emzirme için problem değildir. Bebek zaten memenin sadece ucunu değil ucun etrafındaki kahverengi bölgenin büyük bir bölümünü de alarak sütü emer. Yani meme dokusunun büyük bir bölümünü ağzına alır.

Bebeğim Doğalı Birkaç Gün Oldu ve Memem Çok Acıyor Sanki Ödemli Gibi Parlak, Sütüm Akmıyor ve Ateşim de Var. Emzirmem Biraz Zorlaştı, Ne Yapmalıyım?

• Bu durumdaki memeler “TIKALI MEME” olarak tanımlanmaktadır. Genelde doğumdan sonraki ilk günlerde yeterince emzirememe, emzirmeye geç başlama, ek mama verme, memeyi kötü yerleştirme, sütün seyrek boşaltılması ya da emzirme süresinin kısa tutulması sonucunda oluşan bir durumdur.
• Tıkanık meme acı verir, ödemli gibidir, özellikle meme ucu gevşektir, parlaktır ve kırmızı görünebilir. Süt akmaz ve ateş olabilir.
• Önlem olarak doğumdan hemen sonra emzirmeye başlanmalı, bebeğin memeye iyi yerleşmesi sağlanmalı, bebek her istendiğinde emzirilmeli, belli saat aralarla emzirilmeye çalışılmamalıdır.
• “Meme Tıkanıklığı” problemini çözmek için bebek doğru pozisyonda sık sık emzirilmelidir.
• Bebek ememiyorsa elle ya da pompa ile sütün sağılması gerekir.
• Emzirme öncesi emzirmeyi kolaylaştırmak için ılık yaş pansuman, ılık duş, omuz ve sırta masaj, memelere hafif masaj, meme ucu derisine hafif uyarı yapılmalı ve anneyi rahatlatacak, gevşetecek işlemler uygulanmalıdır.
• Emzirme sonrasında ödemi önlemek için havlu ile memenize soğuk yaş pansuman uygulanmalıdır.

İşe Başladım, Bebeğim Henüz 2 Aylık. Mememde Sert Şişlikler, Şiddetli Ağrı ve Sıcaklık Hissi Var, Ne Yapmalıyım?

• Bu yetersiz süre ve sıklıkta emzirme, bebeğin doğru pozisyonda emzirilmemesi, memenin yanlış kavranması, meme ucu çatlakları, dar giysiler ya da sutyen giyme, emzirme sırasında parmaklar ile süt kanallarına çok baskı yapma sonucunda meme dokusunda harabiyet ve ardından da bakterinin o bölgeye girişi ile meydana gelen Mastit ya da halk arasında Apse dediğimiz bir durumdur.
• Doktora gitme düşüncesi çok güzel çünkü böyle bir durumda bir sağlık çalışanına danışılmalıdır.
• Burada önemli olan konu sorunun nedeninin bulunması ve çözümlenmesidir.
• En önemlisi de bu durumda da emzirilebileceğinin bilinmesidir.
• Öncelikle süt akışı sağlanmalı ve süt akışının olmamasının nedeni bulunup düzeltilmelidir.
• Genelde memeye kötü yerleşme, sıkı kıyafetlerin (tişört, sutyen vb.), baskı yapması, parmakların makas ya da sigara tutuşu dediğimiz tutuşla memedeki süt kanallarına baskı yapması sonucunda süt akışı engellenir.
• Bunlardan hangisi varsa çözümlenmelidir.
• Daha sonra; sık emzirme, meme ucuna doğru hafif masaj, temiz bir havlu ile ılık yaş pansuman, emzirmenin sağlam taraftan başlatılması ve pozisyon değiştirme uygulanmalıdır.
• Dinlenme ve stresten uzaklaşma sağlanmalıdır.
• İlaç tedavisi için Aile Hekimi ya da Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması
• Merkezine ya da diğer sağlık kuruluşlarına başvurulmalı ve verilen ilaç tedavisi yanında emzirme sürdürülmelidir.
• Emzirirken acı veriyorsa; süt sağılmalı ancak emzirmeye geri dönülmelidir.

Bebeğim Emmeyi Reddediyor, Ne Yapmam Gerekli?

• Bebeğin memeyi reddetmesi çeşitli şekillerde olabilir. Hiç emmeme, zayıf emme, emmeye çalışırken ağlama ve meme ile savaşma, kısa süre emme ve sonra memeyi boğulur gibi ya da ağlayarak bırakma, tek memeyi emme,ötekisini istememe şeklinde gözlenebilir.
• Memeyi reddin nedenleri ise; hastalık, ağrı, anneye doğumda verilen sakinleştirici ilaçların etkisi, emzirme tekniğinde sorunlar, bebeği üzen değişiklikler ve yalancı ret olabilir.
• Bebekler hastayken memeyi alır ama güçsüz emer. Anneler de bunu ret zannedebilir.
• Ağızda pamukçuk ya da diş çıkarma varsa acıyabilir ve bebek memeyi reddeder.
• Burnu tıkanıksa reddedebilir.
• Anneye doğumda ya da psikolojik tedavi amaçlı verilen bazı ilaçlar da bebeğin memeyi reddetmesine sebep olabilir.
• Emzik kullanımı, biberonla beslenme, memeyi kötü pozisyonda tutma, tıkalı meme, bebeğin kötü desteklenmesi, mesela emzirirken başının tutulması, itilmesi, annenin memeyi yanlış tutuşu, emzirmenin kısıtlanması, fazla süt birikimi, doğumdan sonraki annenin acemiliği gibi emzirme tekniğine bağlı nedenler de bebeğin memeyi ret etmesine neden olabilir.
• Bazen bebek sadece bir memeyi ret edebilir. Bu genelde yukarıdaki nedenlerin bu memede daha fazla olması ile ilgilidir.
• Bebeği üzen değişiklikler: anneden ayrılma, annenin işe başlaması, yeni bir bakıcı, çok sık bakıcı değiştirme, aile düzeninde değişiklik, annede hastalık ya da mastit, annenin adet görüyor olması, annenin kokusundaki değişiklik.
• Bazen yenidoğanlardaki memeyi arama hareketini, 4-8 aylardaki bebeklerin memeyi emerken dikkatlerinin dağılmasını ve aniden başka şeylere bakmalarını anneler ret zannederler. Buna yalancı ret denir. Memeyi tutması için beklenmelidir.
• Bebek hasta ise süt sağılıp verilebilir. Sakin bir ortamda dikkat dağılması önlenmelidir.
• Bebeğin acıyan bir yeri varsa o bölgeye dikkat edilmelidir.
• Ağzında pamukçuk varsa tedavi olmalı, diş çıkarıyorsa sabırlı olmalı, burun tıkanıklığı varsa açılmalıdır.
• Anne gerekirse bir süre izin almalı, kokular bırakılmalı, doğru bir şekilde emzirilmelidir.
• Yalancı ret normaldir, memeyi tutması için beklenmelidir.
• Bebeğin ağzına süt sağılabilir, farklı pozisyonlarda emzirilebilir.
• Bebeğin başına bastırmamalı, gerekirse sağılarak kısa bir süre süt bardak ya da kaşıkla verilmelidir. Biberon ya da emzik kullanılmamalıdır.
• Anne ile bebek arasında “Tensel Temas” sağlanmalı, anne bebeği sık sık kucaklayıp okşamalı, bebek her istediğinde emzirilmelidir.
• Tensel temas için yurt dışında da “kanguru yöntemi” olarak belirtilen ve Anadolu da kadınlarımızın zaman zaman kullandığı bir yöntem ile bebek annenin göğsünde bir çarşafla bele bağlanarak tensel temas sağlanabilir, ya da anne ile bebek bir süre birlikte yatabilir.
• Annenin yediği bazı besinlerin kokusu ya da aroması süte geçebileceğinden bu tür besinler tüketilmemelidir.
• Kola, kahve ve çaydaki kafein vb. maddeler süte geçip bebeği huzursuz edebileceğinden kullanılmamalıdır.
• Bebeğin bulunduğu evde kesinlikle anne ya da evdeki diğer kişiler tarafından sigara içilmemelidir.