Her Zaman Ve Her Yerde Herkes İçin Ruh Sağlığı: Daha Fazla Yatırım Ve Daha Fazla Erişim
Bu sene tüm dünya, milyonlarca insanın ruh sağlığını da etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle küresel olarak eşi görülmemiş bir sağlık önceliği yaşamaktadır. Dünya virüsü kontrol altına almak ve çözüm bulmak için mücadele ederken, yaşanan endişe, korku, izolasyon ve kısıtlamalar belirsizlik ve duygusal sıkıntıları artırmaktadır.
Şu an dünya çapındaki salgının etkileri dışında, dünya genelinde ruh sağlığı alanında zaten pek çok ihtiyaç mevcuttu. DSÖ 2001 Dünya Sağlık Raporuna göre yaklaşık 450 milyon insan, dünya çapında sağlıksızlık ve engelliliğin önde gelen nedenleri arasında yer alan ruhsal bozukluklarla yaşamaktadır. DSÖ 2012 Dünya Sağlık Raporuna göre ise her dört kişiden biri hayatlarının bir aşamasında ruhsal bir bozukluktan etkilenirken, zihinsel, nörolojik ve madde kullanım bozuklukları, toplam küresel hastalık yükünün %13'ünü oluşturmaktadır. Bu tablo, ruh sağlığına her zamankinden daha fazla öncelik verilmesi gerektiğini gözler önüne sermektedir.
Mevcut küresel acil sağlık durumu altında hiç kimsenin ruh sağlığı hizmetinden mahrum bırakılmaması gerekir. Psikososyal destek ve ruh sağlığı ulusal planları, COVID-19 salgınının ruh sağlığı sonuçlarını ve vatandaşlar üzerindeki etkisini ele almalıdır. Ülkemizde Mart 2020 tarihinden bu yana etkisini gösteren COVID-19 salgın sürecinde erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerinin sağlanabilmesi için 81 ilimizde pandemi psikososyal destek planlama ve çalışmaları yapılmıştır.
Covid 19 Döneminde Herkes İçin Erişilebilir Ruh Sağlığı Çalışmalarımız:
Pandemi Ulusal Eylem Planında psikososyal destek hizmetleri ve nasıl verilmesine ilişkin bir dizi düzenleme yer almaktadır. COVID-19 ile mücadele kapsamında 18 Mart 2020 tarihinde, 81 ilde psikososyal destek hizmeti verecek telefon hatlarının kurulması talimatlandırılmış, bu tarihten itibaren hizmet verilmeye başlanmış ve 30 Mart 2020 tarihinde 81 ilin tamamında psikososyal destek hatları aktif hale gelmiştir.
Halkın ve sağlık çalışanlarının değişen günlük yaşam alışkanlıkları ve kendileri ve sevdikleri için duydukları yoğun kaygı, öfke, korku, çaresizlikten kaynaklanan stresin en aza indirebilmesi, kronik ruhsal bozukluğu olan ve takibi gereken bireylere ve ailelerine verilen desteğin sürdürülebilmesi, ayrıca sosyoekonomik sorunlar yaşayan bireylerin Vefa destek, SYDV, İŞKUR, ŞÖNİM ya da Çocuk İzlem Merkezine doğru yönlendirmenin yapılabilmesi için kurulan hatlarda, salgın öncesinde de illerinde görev yapmakta olan yetişkin ve çocuk ergen psikiyatristleri, psikolog, sosyal çalışmacı ve çocuk gelişimcilerden oluşan Sağlık Bakanlığı personeli hizmet vermektedir.
Yurtlarda ya da evlerinde karantina altında olan vatandaşlara veya sağlık çalışanlarına “Psikolojik Bilgilendirme Rehberi” hazırlanmış ve olası psikolojik tepkiler nelerdir? Zaman ilerledikçe neler olabilir? Kendimizi iyi hissetmek için neler yapabiliriz ve ne zaman bir uzmandan destek almalıyız? başlıklarını içeren bilgilendirmeler yapılmıştır. Moral ve rehberlik hizmeti kapsamında video, ses kaydı, e-broşür, e-katolog, e-afişler ve kamu spotu hazırlanmıştır.
COVID-19 ile mücadele kapsamında hatlar üzerinden psikososyal destek hizmeti veren 2283 personele meslek elemanına (psikiyatri uzmanı, psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve çocuk gelişimci); yetkinliğinin artırılması ve hızlı oryantasyon amacıyla, coronavirüsten korunma yolları, sağlık çalışanına destek, stresle başa çıkmanın yolları, vaka yönetimi ve online ruh sağlığı hizmetinin nasıl alınacağı konularında online olarak Sağlık Bakanlığımız “Ulusal Sağlık Eğitim Sistemi üzerinden “Covid-19 ile Mücadelede Psikososyal Destek Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Eğitimi” verilmiştir.
Ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetleri herkes için her zaman her yerde bir insan hakkıdır. Erişilebilir hizmetlerin artırılması ruh sağlığının korunması ve güçlendirilmesi için çok önemlidir.